Trombosis Vena Dalam berlaku apabila pembekuan darah (trombus) terbentuk pada satu atau lebih di urat mendalam badan anda. Ia biasanya berlaku di kaki anda. Ia boleh menyebabkan sakit kaki atau bengkak tetapi juga boleh berlaku tanpa gejala.
DVT juga boleh berkembang jika anda mempunyai keadaan perubatan tertentu yang mempengaruhi cara bagaimana darah anda beku. Ia juga boleh berlaku jika anda tidak bergerak lama seperti selepas pembedahan atau kemalangan, atau juga apabila anda berada di tempat tidur.
Simptom Trombosis Vena Dalam
Kadang kala, Trombosis Vena Dalam boleh berlaku tanpa gejala yang ketara, tetapi sekiranya ada, tanda-tanda dan gejala termasuklah:
- Bengkak pada kaki yang dijangkiti. Bengkak pada kedua-dua belah kaki jarang berlaku.
- Sakit di kaki anda. Kesakitan ini sering terjadi pada betis dan rasa seperti kejang atau sakit.
- Kulit merah atau bertukar warna di kaki.
- Rasa hangat pada kaki yang dijangkiti.
Punca Trombosis Vena Dalam
Gumpalan darah Trombosis Vena Dalam boleh berlaku apabila terdapat sesuatu yang menghalang darah anda daripada mengalir atau membuat pembekuan secara normal. Contohnya seperti kecederaan pada urat, pembedahan, pengambilan ubat-ubatan tertentu dan pergerakan yang terhad.
Diagnosis Trombosis Vena Dalam
Doktor anda akan bertanya tentang gejala yang anda alami sebelum boleh membuat diagnosis penyakit Trombosis Vena Dalam. Anda juga akan melakukan pemeriksaan fizikal supaya doktor boleh memeriksa kawasan bengkak, kelembutan atau perubahan warna pada kulit anda. Bergantung kepada kemungkinan jika anda mempunyai darah beku, doktor mungkin mencadangkan ujian, termasuk:
- Alat seperti tongkat (transducer) diletakkan pada bahagian badan anda yang mempunyai gumpalan dan menghantar gelombang bunyi ke kawasan tersebut. Apabila gelombang bunyi bergerak melalui tisu anda dan dipantulkan kembali, komputer akan mengubah gelombang menjadi imej bergerak pada skrin video. Gumpalan itu mungkin akan kelihatan dalam imej.
Kadang kala, satu siri ultrabunyi dilakukan selama beberapa hari untuk menentukan sama ada bekuan darah itu berkembang atau untuk memeriksa yang baru.
- Ujian darah. Hampir semua orang yang mengalami penyakit Trombosis Vena Dalam pada tahap yang teruk mempunyai paras D dimer yang tinggi dalam darah mereka.
- Pewarna disuntik ke dalam urat besar pada kaki atau buku lali anda. Sinaran-X kemudian akan mencipta imej urat di bahagian kaki dan hujung kaki anda untuk mencari gumpalan. Walau bagaimanapun, kaedah diagnosis yang kurang invasif, seperti ultrabunyi biasanya boleh membantu untuk mengesahkan diagnosis.
- Imbasan CT atau MRI. Kedua-duanya boleh memberikan gambar visual urat anda dan mungkin memberi maklumat jika anda mempunyai darah beku atau tidak. Kadang kala, pembekuan darah dijumpai semasa imbasan ini dibuat untuk alasan yang lain.
Faktor Risiko Trombosis Vena Dalam
Banyak faktor yang boleh meningkatkan risiko anda mendapat penyakit Trombosis Vena Dalam (DVT). Semakin banyak yang anda miliki, semakin besar risiko anda. Faktor risiko termasuklah:
- Mewarisi gangguan penggumpalan darah. Sesetengah orang mewarisi gangguan yang menjadikan darah mereka membeku dengan lebih mudah. Keadaan ini sahaja tidak boleh menyebabkan penggumpalan darah kecuali digabungkan dengan satu atau lebih faktor risiko yang lain.
- Tempoh berehat atas katil yang lama seperti semasa tinggal lama di hospital, atau kelumpuhan. Apabila kaki anda tidak bergerak dalam jangka masa yang panjang, otot betis anda tidak dapat membantu pengaliran darah dan ini dapat meningkatkan risiko darah beku.
- Kecederaan atau pembedahan. Sekiranya anda tercedera pada bahagian urat atau pembedahan yang pernah dilakukan, risiko berlakunya gumpalan darah adalah lebih tinggi.
- Kehamilan meningkatkan tekanan pada urat di pinggul dan kaki anda. Wanita dengan gangguan penggumpalan darah yang diwarisi berisiko tinggi. Risiko pembekuan darah akibat kehamilan boleh berterusan sehingga enam minggu selepas anda melahirkan bayi.
- Pil kawalan kelahiran (pil kontraseptif) atau terapi penggantian hormon. Kedua-duanya boleh meningkatkan keupayaan darah anda untuk membeku.
- Berat badan berlebihan atau obes. Berat badan berlebihan boleh meningkatkan tekanan pada urat di pinggul dan kaki anda.
- Merokok. Merokok mempengaruhi pembekuan darah dan peredaran darah yang boleh meningkatkan risiko DVT.
- Beberapa bentuk kanser meningkatkan kandungan dalam darah anda yang menyebabkan darah anda membeku. Beberapa bentuk rawatan kanser juga meningkatkan risiko pembekuan darah.
- Kegagalan jantung. Keadaan ini meningkatkan risiko dan embolisme pulmonari. Individu yang mengalami kegagalan jantung mempunyai fungsi jantung dan paru-paru yang terhad, jadi gejala-gejala yang disebabkan oleh embolisme pulmonari yang kecil menjadi lebih ketara.
- Penyakit keradangan usus. Penyakit usus, seperti penyakit Crohn atau kolitis ulseratif, meningkatkan risiko DVT.
- Sejarah peribadi atau keluarga yang mempunyai penyakit Trombosis Vena Dalam atau embolisme pulmonari. Jika anda atau seseorang dalam keluarga anda mempunyai satu atau kedua-dua keadaan ini, anda mungkin menghadapi risiko yang lebih besar untuk mendapat DVT.
- Umur. Individu berusia melebihi 60 tahun lebih berisiko mendapat DVT, walaupun ia boleh berlaku tanpa mengira usia.
- Duduk untuk jangka masa yang panjang, seperti semasa memandu atau dalam penerbangan. Apabila kaki anda duduk tetap selama berjam-jam, otot betis anda tidak bergerak dan membantu mengalirkan darah. Gumpalan darah boleh terbentuk di dalam betis kaki anda jika otot betis anda tidak bergerak untuk jangka masa yang lama.
Komplikasi Trombosis Vena Dalam
Komplikasi serius yang dikaitkan dengan penyakit Trombosis Vena Dalam adalah embolisme pulmonari.
– Embolisme pulmonari
Embolisme pulmonari berlaku apabila saluran darah di paru-paru anda disekat oleh bekuan darah (thrombus) yang bergerak ke paru-paru daripada bahagian lain badan anda iaitu bahagian kaki.
Penyakit ini boleh mengancam nyawa. Jadi, ianya penting untuk anda mengenal pasti tanda dan simptom embolisme pulmonari untuk mendapatkan rawatan perubatan jika ia berlaku. Tanda dan gejala embolisme pulmonari termasuklah:
- Sesak nafas secara tiba-tiba.
- Kesakitan dada atau rasa tidak selesa yang semakin memburuk apabila anda menarik nafas panjang atau semasa batuk.
- Kepala merasa ringan atau pusing, atau pengsan.
- Nadi meningkat dengan mendadak.
- Batuk berdarah.
Rawatan Trombosis Vena Dalam
– Ubat-ubatan yang boleh disuntik boleh diberikan melalui suntikan di bawah kulit atau suntikan ke dalam urat lengan anda (intravena)
Heparin biasanya diberikan melalui intravena. Ubat mencairkan darah yang lain seperti enoxaparin (Lovenox), dalteparin (Fragmin) atau fondaparinux (Arixtra) disuntik di bawah kulit.
Anda mungkin memerlukan suntikan pencairan darah selama beberapa hari, selepas pil seperti warfarin (Coumadin, Jantoven) atau dabigatran (Pradaxa) dimulakan. Apabila warfarin telah mencairkan darah anda, pencairan darah dengan kaedah suntikan akan dihentikan.
Ubat pencairan darah lain boleh diberikan dalam bentuk pil tanpa memerlukan kaedah suntikan. Ini termasuklah rivaroxaban (Xarelto), apixaban (Eliquis) atau edoxaban (Savaysa).
Anda mungkin perlu mengambil pil pencairan darah selama tiga bulan atau lebih lama. Ianya penting untuk mengambilnya dengan tepat seperti yang diarahkan oleh doktor anda kerana mengambil terlalu banyak atau terlalu sedikit boleh menyebabkan kesan sampingan yang serius.
Sekiranya anda mengambil warfarin, anda akan memerlukan ujian darah berkala untuk mengetahui berapa lama masa diperlukan untuk pembekuan darah anda berlaku. Selain itu, wanita hamil tidak sepatutnya mengambil ubat pencairan darah yang tertentu.
– ‘Clot Busters’
Ubat-ubatan ini boleh diambil sama ada melalui saluran IV untuk memecahkan gumpalan darah atau melalui kateter yang diletakkan terus ke dalam bekuan darah itu. Ianya boleh menyebabkan pendarahan yang serius, jadi ia umumnya digunakan untuk kes-kes pembekuan darah yang teruk.
– Penapis
Jika anda tidak boleh mengambil ubat mencairkan darah, mungkin akan ada penapis yang dimasukkan ke dalam urat besar iaitu ‘vena cava’ yang terletak dalam perut anda. Penapis ‘vena cava’ menghalang pembekuan darah daripada berkumpul dalam paru-paru anda.
– Stokin yang mampat
Stokin ini membantu mencegah pembengkakan yang dikaitkan dengan penyakit Trombosis Vena Dalam. Ia dipakai pada kaki iaitu daripada bahagian hujung kaki hingga ke lutut anda.
SUMBER
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/deep-vein-thrombosis/symptoms-causes/syc-20352557
https://www.healthline.com/health/deep-venous-thrombosis