Tiroid berbentuk seperti rama-rama kecil dan biasanya terdapat di bahagian bawah leher anda. Ia adalah kelenjar yang mengawal metabolisme anda dan juga berfungsi untuk melepaskan hormon yang mengarahkan banyak fungsi dalam tubuh anda. Ini termasuklah bagaimana anda menggunakan tenaga, menghasilkan haba dan menggunakan oksigen.

Kanser tiroid ini berkembang apabila sel-sel berubah atau bermutasi di tiroid. Sel-sel yang tidak normal ini mula membiak dalam tiroid dan membentuk tumor apabila bilangan mereka telah cukup.

Jenis Kanser Tiroid

Penyelidik telah mengenal pasti empat jenis utama kanser tersebut iaitu:

• Kanser tiroid ‘papillary’. Jenis ini didapati sehingga 80% daripada semua kes kanser tiroid. Selain itu, ia juga cenderung berkembang secara perlahan-lahan namun seringkali merebak ke nodus limfa di leher anda. Walaupun begitu, anda masih mempunyai peluang yang baik untuk sembuh sepenuhnya.

• Kanser tiroid folikel. Jenis ini adalah antara 10% dan 15% daripada semua kes kanser tiroid di Amerika Syarikat. Ia boleh merebak ke nodus limfa anda dan juga lebih cenderung untuk merebak ke dalam saluran darah.

• Kanser ‘medullary’. Jenis ini terdapat dalam kira-kira 4% daripada semua kes kanser tiroid. Ia juga lebih cenderung ditemui pada peringkat awal kerana ia menghasilkan hormon yang dipanggil ‘calcitonin’, yang merupakan satu bahan yang diawasi oleh doktor dalam keputusan ujian darah.

• Kanser tiroid ‘anaplastic’. Jenis ini boleh menjadi jenis yang paling serius kerana ia boleh merebak ke bahagian badan yang lain secara agresif. Namun, ia jarang berlaku tetapi merupakan jenis kanser tiroid yang paling sukar untuk dirawat.

Simptom Kanser Tiroid

Kanser ini biasanya tidak menyebabkan sebarang tanda atau gejala awal penyakit. Apabila kanser merebak/ membesar, ia boleh menyebabkan:

• Ketulan yang boleh dirasai melalui kulit pada leher anda.
• Perubahan suara, termasuk peningkatan suara yang serak.
• Kesukaran untuk menelan.
• Sakit di leher dan tekak anda.
• Nodus limfa yang bengkak di leher anda.

Punca Kanser Tiroid

Dalam kebanyakan kes, penyebab kanser ini masih tidak diketahui. Walau bagaimanapun, perkara-perkara tertentu boleh meningkatkan peluang anda untuk mengembangkan keadaan termasuklah:

• Mempunyai keadaan tiroid (bukan kanser) yang tidak berbahaya.
• Mempunyai sejarah keluarga dengan kanser tiroid (dalam kes kanser tiroid ‘medullary’).
• Mempunyai keadaan usus yang dikenali sebagai ‘familial adenomatous polyposis’.
• ‘Acromegaly’ – keadaan yang jarang berlaku di mana tubuh menghasilkan terlalu banyak hormon pertumbuhan.
• Mempunyai keadaan payudara yang tidak berbahaya (tidak kanser) sebelum ini.
• Berat dan ketinggian.
• Terdedah kepada radiasi.

Diagnosis Kanser Tiroid

Ujian dan prosedur yang digunakan untuk mendiagnosis kanser berkenaan termasuk:

• Ujian fizikal. Doktor akan mencari perubahan fizikal dalam tiroid anda dan bertanyakan tentang faktor risiko anda seperti pendedahan berlebihan pada radiasi dan sejarah keluarga dengan tumor tiroid.

• Ujian darah. Ujian darah boleh membantu menentukan jika kelenjar tiroid anda berfungsi dengan normal atau tidak.

• Biopsi. Semasa prosedur biopsi jarum halus, doktor akan memasukkan jarum yang panjang dan nipis melalui kulit anda dan ke dalam nodul tiroid. Pengimejan ultrasonografi biasanya digunakan untuk mengarahkan jarum ke dalam nodul. Kemudian, doktor akan menggunakan jarum untuk mengeluarkan sampel tisu tiroid yang berpotensi. Sampel itu akan dianalisis di makmal untuk mencari kehadiran sel-sel kanser.

• Ujian pengimejan. Anda perlu melakukan satu atau lebih ujian pengimejan untuk membantu doktor menentukan sama ada kanser anda telah merebak di luar tiroid. Ujian pengimejan ini boleh termasuk imbasan tomografi berkomputer (CT scan), imbasan tomografi pelepasan positron (PET scan) atau ultrabunyi.

• Ujian genetik. Sesetengah orang dengan kanser tiroid jenis ‘medullary’ mungkin mempunyai perubahan genetik yang boleh dikaitkan dengan kanser endokrin lain. Sejarah keluarga anda boleh mendorong doktor untuk mengesyorkan ujian genetik bagi mencari gen yang meningkatkan risiko kanser.

Faktor Risiko Kanser Tiroid

Faktor-faktor yang boleh meningkatkan risiko kanser tersebut termasuk:

• Wanita. Kanser tiroid berlaku lebih kerap berlaku pada golongan wanita berbanding lelaki.

• Pendedahan kepada tahap radiasi yang tinggi. Contoh pendedahan kepada tahap radiasi yang tinggi termasuk rawatan radiasi di kepala dan leher kesan daripada sumber seperti kecelakaan loji kuasa nuklear atau ujian senjata.

• Sindrom genetik yang diwarisi. Sindrom genetik yang meningkatkan risiko kanser tiroid termasuk kanser tiroid ‘medullary familial’ dan pelbagai endokrin neoplasia.

Rawatan Kanser Tiroid

Pilihan rawatan kanser berkenaan bergantung kepada jenis dan peringkat kanser tiroid, kesihatan keseluruhan dan pilihan yang anda mahukan.

Kebanyakan kes kanser ini boleh disembuhkan dengan rawatan.

– Pembedahan

Kebanyakan orang dengan kanser tiroid menjalani pembedahan untuk membuang semua atau kebanyakan tiroid mereka. Pembedahan yang digunakan untuk merawat kanser tiroid termasuk:

• Mengeluarkan semua atau sebahagian besar tiroid (thyroidectomy). Dalam kebanyakan kes, doktor akan mengesyorkan mengeluarkan keseluruhan tiroid untuk merawat kanser tiroid. Pakar bedah anda akan membuat potongan pada pangkal leher anda untuk mencapai bahagian tiroid anda.

Dalam kebanyakan kes, pakar bedah boleh meninggalkan tisu tiroid kecil di sekitar kelenjar paratiroid untuk mengurangkan risiko kerosakannya. Kadangkala, mereka juga merujuk keadaan ini sebagai ‘thyroidectomy’ yang hampir lengkap.

• Mengeluarkan nodus limfa di leher. Semasa mengeluarkan bahagian tiroid anda, pakar bedah juga boleh mengeluarkan nodus limfa yang membesar daripada leher anda dan menguji mereka untuk mengesan kehadiran sel-sel kanser.

• Mengeluarkan sebahagian tiroid (lobectomy tiroid). Dalam keadaan tertentu di mana kanser tiroid adalah sangat kecil, pakar bedah anda mungkin mengesyorkan untuk mengeluarkan hanya satu sisi (akar) tiroid anda sahaja.

Pembedahan tiroid boleh membawa risiko berlakunya pendarahan dan jangkitan. Kerosakan juga boleh berlaku kepada kelenjar paratiroid anda semasa pembedahan, dan boleh menyebabkan kadar kalsium rendah dalam badan anda. Terdapat juga risiko kerosakan tidak sengaja pada saraf yang berkaitan dengan kod vokal yang boleh menyebabkan kelumpuhan kod vokal, suara serak, suara lembut atau kesukaran untuk bernafas.

– Terapi hormon tiroid

Selepas ‘thyroidectomy’, anda akan mengambil ubat hormon tiroid levothyroxine (Levoxyl, Synthroid, lain lain) selama anda hidup.

Ubat ini mempunyai dua faedah: Ia membekalkan hormon yang hilang dan biasanya dihasilkan oleh tiroid anda. Di samping itu, ia juga menghalang pengeluaran hormon tiroid-stimulasi (TSH) dari kelenjar pituitari anda. Tahap TSH yang tinggi boleh merangsang sebarang sel kanser yang tersisa untuk berkembang.

Anda mungkin akan menjalani ujian darah untuk memeriksa paras hormon tiroid anda beberapa bulan sekali sehingga doktor dapat menentukan dos yang sesuai untuk anda. Ujian darah ini juga mungkin berterusan setiap tahun.

– Iodin radioaktif

Rawatan iodin radioaktif menggunakan dos yang besar dalam bentuk iodin yang beradioaktif.

Prosedur ini sering digunakan selepas ‘thyroidectomy’ untuk memusnahkan sebarang sisa tisu tiroid yang sihat, serta kawasan mikroskopik kanser tiroid yang tidak dikeluarkan semasa pembedahan. Rawatan ini juga boleh digunakan untuk merawat kanser tiroid yang berulang selepas rawatan atau yang telah merebak ke bahagian lain badan.

Seterusnya, rawatan iodin radioaktif juga wujud sebagai kapsul atau cecair yang boleh ditelan. Ia akan diserap terutamanya oleh sel-sel tiroid dan sel-sel kanser tiroid, jadi terdapat risiko rendah berlakunya kerosakan pada sel-sel lain dalam tubuh anda.

Kesan sampingan mungkin termasuk:

• Loya.
• Mulut kering
• Mata kering.
• Deria rasa atau bau yang berubah.
• Keletihan.

Kebanyakan rawatan iodin radioaktif meninggalkan badan anda dalam bentuk air kencing dalam beberapa hari pertama selepas rawatan dilakukan. Anda akan diberi arahan berkenaan langkah berjaga-jaga pada masa itu untuk melindungi orang lain daripada kesan radiasi. Sebagai contoh, anda mungkin diminta untuk mengelakkan hubungan rapat dengan orang lain, terutamanya kanak-kanak dan wanita hamil.

– Terapi radiasi luar

Terapi radiasi juga boleh diberikan secara luaran menggunakan mesin yang mensasarkan rasuk tenaga tinggi seperti sinar-X dan proton pada titik-titik tepat di badan anda (terapi radiasi luar luaran). Rawatan ini biasanya diberikan beberapa minit pada satu masa, lima hari seminggu, dan kira-kira selama lima minggu keseluruhannya. Semasa rawatan, anda perlu kekal berbaring di atas meja sementara mesin bergerak di sekeliling anda.

Tambahan pula, terapi ini mungkin menjadi pilihan jika anda tidak boleh menjalani pembedahan dan kanser anda masih berkembang walaupun selepas melakukan rawatan iodin radioaktif. Terapi radiasi ini juga boleh disyorkan selepas pembedahan jika adanya peningkatan risiko kanser anda akan berulang.

– Kemoterapi

Kemoterapi adalah rawatan ubat yang menggunakan bahan kimia untuk membunuh sel-sel kanser. Ia biasanya diberikan sebagai infusi melalui vena. Bahan kimia bergerak di seluruh badan anda lalu membunuh sel-sel yang cepat tumbuh, termasuk sel-sel kanser.

Rawatan ini jarang digunakan dalam rawatan kanser tiroid, namun ia mungkin bermanfaat kepada individu yang tidak bertindak balas terhadap terapi lain. Bagi orang yang mempunyai kanser tiroid jenis ‘anaplastic’, kemoterapi mungkin boleh digabungkan dengan terapi radiasi.

– Suntikan alkohol ke dalam kanser

Ablasi alkohol melibatkan penyuntikan alkohol ke dalam kanser tiroid kecil menggunakan prosedur pengimejan seperti ultrabunyi untuk memastikan ketepatan suntikan. Rawatan ini membantu merawat kanser yang berlaku di kawasan yang tidak mudah dijumpai semasa pembedahan. Doktor boleh mengesyorkan rawatan ini jika anda mempunyai kanser tiroid yang berulang dan terhad pada kawasan kecil di leher anda.

– Terapi ubat yang disasarkan

Terapi ubat yang disasarkan menggunakan ubat-ubatan yang menyerang ketahanan tertentu dalam sel-sel kanser anda.

Dadah yang disasarkan untuk merawat kanser tiroid termasuk:

• Cabozantinib (Cometriq)
• Sorafenib (Nexavar)
• Vandetanib (Caprelsa)

Ubat-ubatan ini akan mensasarkan isyarat yang memberitahu sel-sel kanser untuk membesar dan terus membahagi. Rawatan ini juga biasa digunakan pada pesakit dengan kanser tiroid yang sudah parah.

SUMBER

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-cancer/symptoms-causes/syc-20354161

https://www.webmd.com/cancer/what-is-thyroid-cancer#1

https://www.endocrineweb.com/conditions/thyroid-cancer/thyroid-cancer