Kecederaan saraf periferal/ Neuropati periferal (Peripheral nerve injuries/ Neuropathy peripheral) – Jenis, Simptom, Punca, Diagnosis dan Rawatan

Neuropati periferal atau kecederaan saraf periferal merujuk kepada keadaan yang berlaku apabila saraf yang membawa mesej kepada dan daripada otak dan saraf tunjang dan ke seluruh badan menjadi rosak atau berpenyakit.

Saraf periferal membentuk rangkaian rumit yang menghubungkan otak dan saraf tunjang ke bahagian otot, kulit dan organ dalaman. Ia keluar daripada saraf tunjang dan diatur di sepanjang garisan dalam badan disebut dermatom. Biasanya, kerosakan pada saraf akan menjejaskan satu atau lebih dermatom, dan boleh dijejaki ke kawasan tertentu badan. Kerosakan kepada saraf ini akan mengganggu komunikasi antara otak dan bahagian tubuh lain sertar menjejaskan pergerakan otot, menghalang rasa sensasi biasa di lengan dan kaki dan menyebabkan kesakitan.

Jenis Kecederaan saraf periferal/ Neuropati periferal

Terdapat beberapa jenis neuropati periferal yang berpunca daripada pelbagai sebab. Ia termasuklah Sindrom Terowong Karpus (kecederaan traumatik yang biasa selepas penggunaan berterusan kronik pada tangan dan pergelangan tangan seperti penggunaan komputer) dan kerosakan saraf yang berkaitan dengan diabetes.

Neuropati periferal adalah satu perkara biasa, terutamanya dalam kalangan orang berumur 55 tahun. Keadaan ini mempengaruhi 3 hingga 4 peratus individu dalam kumpulan umur ini.

Selain itu, kecederaan saraf periferal biasanya diklasifikasikan mengikut masalah yang menjadi berlaku dan punca yang menyebabkannya. Terdapat juga istilah yang boleh mengatakan betapa saraf itu telah rosak.

– Mononeuropati

Kerosakan pada saraf periferal tunggal dipanggil mononeuropati. Kecederaan fizikal atau kecederaan seperti kemalangan adalah punca yang paling biasa. Tekanan yang berpanjangan pada saraf kerana menjadi tidak aktif dalam tempoh yang lama (seperti duduk di kerusi roda atau berbaring di tempat tidur) atau pergerakan yang berterusan, berulang juga boleh mencetuskan keadaan ini.

Sindrom Terowong Karpus adalah jenis mononeuropati yang biasa. Ia dipanggil kecederaan tekanan berlebihan yang berlaku apabila saraf bergerak melalui pergelangan tangan yang dimampatkan. Pekerjaan yang memerlukan individu melakukan gerakan berulang pada pergelangan tangan seperti pekerja pemasangan, buruh fizikal dan orang yang menggunakan papan kekunci komputer untuk tempoh berpanjangan mengalami risiko lebih besar bagi masalah ini.

Kerosakan pada saraf juga boleh mengakibatkan rasa kekakuan, kesemutan, sensasi yang luar biasa serta kesakitan pada tiga jari pertama di sisi ibu jari. Individu ini boleh terjaga pada waktu malam dengan rasa kebas di tangan mereka atau mendapati bahawa rasa kebas menjadi lebih ketara apabila mereka melakukan aktiviti seperti menggunakan pengering rambut. Pada masa yang sama, sindrom ini juga dapat melemahkan otot-otot di tangan. Anda juga mungkin berasa sakit, kesemutan atau terbakar di lengan dan bahu anda.

Berikut adalah contoh jenis mononeuropati lain yang boleh menyebabkan kelemahan di bahagian-bahagian tubuh yang terjejas seperti tangan dan kaki:

Kelumpuhan saraf ulnar berlaku apabila saraf yang melalui permukaan kulit pada siku rosak.Ia biasanya berlaku pada jari ke-4 atau ke-5.

Kelumpuhan saraf radial terjadi disebabkan kecederaan pada saraf yang melalui di sepanjang bahagian bawah lengan atas dan boleh berlaku dengan kepatahan tulang humerus di bahagian atas lengan.

Kelumpuhan saraf peroneal berlaku apabila saraf di bahagian atas luar lutut ditekan. Ini menyebabkan keadaan yang disebut “penurunan kaki” di mana ia menjadi sukar untuk mengangkat kaki.

Masalah neuropati juga boleh mempengaruhi saraf yang mengawal pergerakan otot (saraf motor) dan yang mengesan sensasi seperti kesejukan atau rasa sakit (saraf deria). Dalam sesetengah kes, ia boleh menjejaskan organ dalaman seperti jantung, saluran darah, pundi kencing atau usus. Neuropati jenis ini dipanggil neuropati autonomi. Selain itu, keadaan yang jarang berlaku ini boleh menyebabkan tekanan darah rendah atau masalah berpeluh.

– Polineuropati

Polineuropati lebih melibatkan kes-kes terbesar bagi masalah neuropati periferal. Ia berlaku apabila beberapa saraf periferal di seluruh badan tidak berfungsi pada masa yang sama. Seterusnya, polineuropati boleh mempunyai pelbagai punca, termasuklah pendedahan kepada racun tertentu seperti penyalahgunaan alkohol, pemakanan yang kurang baik (terutamanya kekurangan vitamin B) dan komplikasi daripada penyakit seperti kanser atau kegagalan buah pinggang.

Salah satu bentuk polineuropati kronik yang paling biasa ialah neuropati diabetes, iaitu keadaan yang berlaku pada penghidap kencing manis. Ia menjadi lebih parah pada individu dengan paras gula dalam darah yang kurang terkawal. Walaupun jarang berlaku, diabetes juga boleh menyebabkan mononeuropati.

Simptom Kecederaan saraf periferal/ Neuropati periferal

Gejala adalah berbeza mengikut jenis neuropati.

– Neuropati sensori

Individu tersebut mungkin mempunyai:

Rasa kesemutan dan kebas.
‘Pins and needles’ dan hipersensitiviti.
Rasa kesakitan atau ketidakupayaan untuk merasa sakit yang meningkat.
Kehilangan keupayaan untuk mengesan perubahan haba dan sejuk.
Kehilangan koordinasi dan ‘proprioception’.
Kesakitan seperti terbakar, ditikam, membosankan atau bertubi-tubi yang mungkin menjadi lebih buruk pada waktu malam.

Ia juga boleh menyebabkan ulser kaki, kaki dan gangren.

– Neuropati motor

Ini memberi kesan kepada otot. Gejalanya termasuklah:

Kelemahan otot yang menyebabkan ketidakstabilan dan kesukaran melakukan pergerakan kecil, seperti menanggalkan baju.
Pembaziran otot.
Kerengsaan dan kekejangan otot.
Kelumpuhan otot.

Punca Kecederaan saraf periferal/ Neuropati periferal

Terdapat banyak faktor yang boleh menyebabkan neuropati periferal, jadi ianya adalah sukar untuk menentukan punca asalnya. Neuropati berlaku dengan salah satu daripada tiga kaedah:

– Neuropati yang diperolehi

Ini berlaku kerana faktor alam sekitar seperti toksin, kecederaan, penyakit atau jangkitan. Penyebab neuropati yang diperolehi termasuk:

Diabetes.
Beberapa penyakit yang jarang diwarisi.
Alkohol.
Kekurangan nutrisi atau vitamin.
Beberapa jenis kanser dan rawatan kemoterapi yang digunakan untuk merawatnya.
Keadaan di mana saraf tersalah serang oleh sistem imun badan sendiri atau rosak kerana tindak balas yang berlebihan terhadap kecederaan.
Pengambilan ubat tertentu.
Penyakit buah pinggang atau tiroid.
Jangkitan seperti penyakit Lyme, kayap atau AIDS.

– Neuropati keturunan

Jenis ini adalah jarang berlaku. Neuropati keturunan adalah penyakit saraf periferal yang diwarisi secara genetik daripada ibu bapa kepada anak. Jenis paling biasa ialah penyakit Charcot-Marie-Tooth Tahap 1. Ia dicirikan dengan kelemahan pada kaki dan juga di lengan. Di samping itu, gejala ini biasanya muncul bagi individu dalam pertengahan umur dan usia 30 tahun. Penyakit ini terjadi disebabkan degenerasi penebat yang biasanya mengelilingi saraf dan membantu mereka menjalankan proses impuls elektrik yang diperlukan untuk mencetuskan pergerakan otot.

– Neuropati idiopatik

Ini terjadi tanpa sebab yang tidak diketahui. Sebanyak satu pertiga daripada kesemua jenis neuropati diklasifikasikan sebegini.

Diagnosis Kecederaan saraf Periferal/ Neuropati periferal

Doktor akan mengkaji sejarah perubatan anda, bertanyakan mengenai sebarang kemalangan atau pembedahan sebelum ini dan membincangkan gejala tersebut dengan anda. Malah, mereka juga akan menjalankan pemeriksaan fizikal dan neurologi. Sekiranya pemeriksaan neurologi anda menunjukkan tanda-tanda kecederaan saraf, doktor boleh mengesyorkan ujian diagnostik yang mungkin termasuk:

Elektromiografi (EMG). Dalam EMG, elektrod jarum nipis akan dimasukkan ke dalam otot untuk mencatat aktiviti elektrik otot anda ketika berehat dan bergerak. Aktiviti otot yang berkurangan boleh menunjukkan berlakunya kecederaan saraf.

Kajian pengaliran saraf. Elektrod akan diletakkan di dua titik y berbeza dalam badan bagi mengukur seberapa baik isyarat elektrik melalui saraf anda.

Imbasan pengimejan resonans magnetik (MRI scan). Imbasan MRI menggunakan magnet dan gelombang radio yang kuat untuk menghasilkan imej saraf yang mungkin rosak dan kawasan yang terjejas dengan terperinci .

Rawatan Kecederaan saraf periferal/ Neuropati periferal

Jika saraf anda cedera tetapi tidak terpotong separuh, pasukan perubatan akan menilai sama ada saraf itu masih dalam proses untuk sembuh atau tidak.

Sekiranya saraf anda sembuh dengan betul, anda mungkin tidak memerlukan pembedahan. Anda mungkin hanya perlu merehatkan kawasan yang terjejas sehingga ia sembuh. Saraf akan pulih secara perlahan dan pemulihan maksimum mungkin mengambil masa selama beberapa bulan atau beberapa tahun.

Anda perlu melakukan pemeriksaan rutin bagi memastikan proses pemulihan anda berterusan dengan potensi yang maksimum. Jika keadaan anda terjadi disebabkan keadaan perubatan yang lain, doktor anda akan merawat keadaan mengikut keperluannya.

Bergantung kepada jenis dan betapa parahnya kecederaan saraf itu, anda mungkin memerlukan pengambilan ubat-ubatan seperti aspirin atau ibuprofen (Advil, Motrin IB, lain-lain) untuk melegakan kesakitan anda. Dalam sesetengah kes, anda mungkin memerlukan suntikan kortikosteroid bagi melegakan kesakitan anda.