Penyakit Crohn adalah penyakit keradangan usus. Ia menyebabkan keradangan pada saluran penghadaman anda yang boleh membawa kepada sakit perut, cirit-birit yang teruk, keletihan, penurunan berat badan dan kekurangan zat makanan. Keradangan yang disebabkan oleh penyakit Crohn boleh merangkumi pelbagai bahagian pencernaan dalam kalangan orang yang berbeza.

Selian itu, keradangan yang berlaku kerana penyakit Crohn sering merebak ke dalam lapisan tisu usus yang terjejas. Penyakit Crohn juga boleh menyakitkan dan melemahkan dan kadang kala boleh mengakibatkan komplikasi yang mengancam nyawa.

Walaupun tiada ubat yang diketahui untuk merawat penyakit Crohn, rawatan yang dibuat dapat mengurangkan tanda-tanda dan gejalanya bahkan menghilangkannya dalam jangka panjang. Dengan rawatan, ramai orang dengan penyakit Crohn juga boleh mendapat kehidupan lebih baik.

 

Punca Penyakit Crohn

Penyebab sebenar penyakit Crohn masih tidak diketahui. Sebelum ini, diet dan tekanan disyaki menjadi penyebabnya, tetapi kini doktor mengetahui bahawa faktor-faktor ini boleh jadi lebih buruk tetapi tidak menyebabkan penyakit Crohn. Beberapa faktor, seperti keturunan dan sistem imun yang tidak berfungsi, mungkin memainkan peranan dalam perkembangannya.

• Sistem imun. Ada kemungkinan virus atau bakteria boleh mencetuskan penyakit Crohn. Apabila sistem imun anda cuba melawan mikroorganisma yang menyerang, tindak balas imun yang tidak normal menyebabkan sistem imun menyerang sel-sel di saluran pencernaan juga.

• Keturunan. Penyakit Crohn adalah lebih biasa pada orang yang mempunyai ahli keluarga dengan penyakit ini, jadi gen mungkin memainkan peranan membuatkan individu lebih mudah dijangkiti. Walau bagaimanapun, kebanyakan orang dengan penyakit Crohn tidak mempunyai sejarah penyakit keluarga.

 

Simptom Penyakit Crohn

Tanda-tanda dan gejala penyakit Crohn boleh jadi ringan atau teruk. Mereka biasanya berkembang secara beransur-ansur, tetapi kadang-kadang secara mendadak tanpa amaran. Anda juga mungkin tidak mempunyai tanda atau gejala pada masa tertentu.

Apabila penyakit itu aktif, tanda-tanda dan gejala mungkin termasuk:

• Cirit-birit.
• Demam.
• Keletihan.
• Sakit perut dan kekejangan.
• Darah dalam najis anda.
• Luka mulut.
• Kurang selera makan dan penurunan berat badan.
• Sakit pada saliran berhampiran atau sekitar dubur akibat keradangan dari saluran ke kulit (fistula).

 

Tanda dan gejala lain

Orang yang mengalami penyakit Crohn yang teruk juga mungkin mengalami:

• Keradangan kulit, mata dan sendi
• Keradangan hati atau saluran hempedu
• Kelewatan pertumbuhan atau perkembangan seksual pada kanak-kanak

 

– Bila hendak berjumpa doktor?

Jumpa doktor anda jika anda mempunyai perubahan berterusan dalam aktiviti kebiasaan usus anda atau jika anda mempunyai sebarang tanda dan gejala penyakit Crohn, seperti:

• Sakit perut
• Darah dalam najis anda
• Penyakit cirit-birit yang berterusan dan tidak bertindak balas terhadap ubat-ubatan yang tidak dipreskripsikan
• Demam yang tidak dapat dijelaskan selama lebih dari satu atau dua hari
• Kehilangan berat badan yang tidak dapat dijelaskan

 

Diagnosis Penyakit Crohn

Doktor anda mungkin akan mendiagnosis penyakit Crohn hanya selepas memutuskan kemungkinan penyebab lain untuk tanda-tanda dan gejala anda. Tiada ujian spesifik untuk mendiagnosis penyakit Crohn.

Selain itu, doktor anda mungkin akan membuat beberapa ujian untuk membantu mengesahkan diagnosis penyakit Crohn, termasuk:

 

– Ujian darah

• Ujian untuk anemia atau jangkitan. Doktor anda mungkin mencadangkan ujian darah untuk memeriksa anemia, keadaan yang mana kekurangan sel darah merah untuk membawa oksigen yang mencukupi ke tisu anda atau untuk memeriksa tanda-tanda jangkitan. Panduan pakar tidak mencadangkan ujian antibodi atau genetik untuk penyakit Crohn.

• Ujian darah okultisme fekal. Anda mungkin perlu menyediakan sampel najis supaya doktor anda boleh menguji darah tersembunyi (tidak nampak) dalam najis anda.

 

– Prosedur

• Kolonoskopi. Ujian ini membolehkan doktor anda melihat keseluruhan kolon anda dan bahagian hujung ileum anda (ileum terminal) menggunakan tiub nipis, fleksibel dan menyala dengan kamera yang dilampirkan. Semasa prosedur, doktor anda juga boleh mengambil sampel kecil tisu (biopsi) untuk analisis makmal yang boleh membantu mengesahkan diagnosis. Kelompok sel-sel keradangan yang disebut granulomas, jika ada akan membantu mengesahkan diagnosis Crohn’s.

• Tomografi berkomputer (CT). Anda mungkin perlu imbasan CT iaitu teknik sinar-X khas yang memberikan maklumat lebih terperinci daripada sinar-X standard. Ujian ini melihat seluruh usus serta pada tisu di luar usus. CT enterografi adalah imbasan CT khas yang memberikan gambaran yang lebih baik dari usus kecil. Ujian ini telah menggantikan barium sinar-X di banyak pusat perubatan.

• Pengimejan resonans magnetik (MRI). Pengimbas MRI menggunakan medan magnet dan gelombang radio untuk menghasilkan imej terperinci organ dan tisu. MRI amat berguna untuk menilai fistula di sekitar kawasan dubur (MRI pelvis) atau usus kecil (MR enterography).

• Endoskopi kapsul. Untuk ujian ini, anda akan menelan kapsul yang mempunyai kamera di dalamnya. Kamera mengambil gambar usus kecil anda yang dihantar ke perakam yang anda pakai pada tali pinggang anda. Imej kemudian dimuat turun ke komputer, dipaparkan pada monitor bagi memeriksa tanda-tanda penyakit Crohn. Kamera keluar dari badan anda tanpa rasa sakit di dalam najis anda. Anda juga masih memerlukan endoskopi dengan biopsi untuk mengesahkan diagnosis penyakit Crohn.

• Enteroskopi yang dibantu oleh belon. Untuk ujian ini, skop digunakan bersama dengan alat yang dipanggil overtube. Ini membolehkan doktor untuk melihat lebih jauh ke dalam usus kecil di mana endoskopi standard tidak dapat dicapai. Teknik ini berguna apabila endoskopi kapsul menunjukkan keabnormalan, tetapi diagnosis masih dipersoalkan.

 

Faktor Risiko Penyakit Crohn

Faktor risiko penyakit Crohn boleh termasuk:

• Penyakit Crohn boleh berlaku pada setiap usia, tetapi keadaan mungkin akan menjadi semakin buruk sekianya terjadi semasa anda masih muda. Kebanyakan orang yang menghidap penyakit Crohn didiagnosis sebelum berumur sekitar 30 tahun.

• Walaupun penyakit Crohn boleh menjejaskan mana-mana kumpulan etnik, orang berkulit cerah dan orang-orang keturunan Yahudi Eropah Timur (Ashkenazi) mempunyai risiko tertinggi. Walau bagaimanapun, kejadian penyakit Crohn semakin meningkat di kalangan orang berkulit gelap yang tinggal di Amerika Utara dan United Kingdom.

• Sejarah keluarga. Anda berisiko tinggi jika anda mempunyai saudara dekat, seperti ibu bapa, saudara atau anak yang mempunyai penyakit ini. Sebanyak 1 dalam 5 orang dengan penyakit Crohn mempunyai ahli keluarga dengan penyakit ini.

• Merokok. Rokok adalah faktor risiko yang paling penting dan boleh dikawal untuk mengelakkan penyakit Crohn ini menjadi semakin teruk. Merokok juga membawa kepada penyakit yang lebih teruk dan risiko yang lebih besar untuk menjalani pembedahan. Jika anda merokok, adalah penting untuk anda berhenti.

• Ubat anti-radang tanpa kandungan steroid. Ini termasuk ibuprofen (Advil, Motrin IB, yang lain), naproxen natrium (Aleve), natrium diclofenac (Voltaren) dan lain-lain. Walaupun ia tidak menyebabkan kerosakan Crohn, ia boleh menyebabkan keradangan usus yang menjadikan penyakit Crohn lebih buruk.

• Kawasan tempat tinggal. Sekiranya anda tinggal di kawasan bandar atau di negara perindustrian, anda mungkin akan mengalami penyakit Crohn. Ini menunjukkan bahawa faktor persekitaran, termasuk diet tinggi lemak atau makanan ringan boleh memainkan peranan dalam penyakit Crohn.

 

Komplikasi Penyakit Crohn

Penyakit Crohn boleh menyebabkan satu atau lebih komplikasi berikut:

• Gangguan usus. Penyakit Crohn boleh menjejaskan ketebalan dinding usus. Lama kelamaan, bahagian usus boleh luka dan sempit yang mungkin menyekat aliran kandungan pencernaan. Anda mungkin memerlukan pembedahan untuk mengeluarkan bahagian usus yang sakit itu.

• Keradangan kronik boleh mengakibatkan luka terbuka (ulser) pada mana saja di saluran penghadaman anda termasuk mulut dan dubur anda dan di bahagian kelamin (perineum).

• Fistula. Kadang kala, ulser boleh membesar sepenuhnya melalui dinding usus menyebabkan adanya fistula iaitu sambungan yang tidak normal antara bahagian badan yang berbeza. Fistula boleh berkembang antara usus dan kulit anda atau antara usus dan organ lain. Lokasi berhampiran atau sekitar kawasan dubur (perianal) adalah jenis yang paling biasa.

 

Apabila fistula berkembang di abdomen, makanan boleh melepasi kawasan usus yang diperlukan untuk penyerapan. Fistula boleh berlaku di antara gelung usus ke pundi kencing atau vagina atau keluar melalui kulit menyebabkan saliran kandungan usus yang berterusan pada kulit anda.

Dalam sesetengah kes, fistula mungkin dijangkiti dan membentuk nanah dan boleh mengancam nyawa jika tidak dirawat.

• Retakan/ rekahan dubur. Ini adalah koyakan kecil di tisu yang melengkung pada dubur atau di kulit sekitar dubur di mana jangkitan boleh berlaku. Ia sering dikaitkan dengan pergerakan usus yang menyakitkan dan boleh menyebabkan fistula perianal.

• Kurang nutrisi. Cirit-birit, sakit perut dan kekejangan boleh menyebabkan ia sukar untuk anda makan atau untuk usus anda menyerap nutrien yang mencukupi bagi memastikan anda cukup nutrien. Ia juga boleh menyebabkan anemia disebabkan oleh zat besi rendah atau vitamin B-12 yang disebabkan oleh penyakit ini.

• Kanser kolon. Penyakit Crohn yang menjejaskan kolon anda boleh meningkatkan risiko kanser kolon. Keperluan pemeriksaan umum kanser kolon untuk orang tanpa penyakit Crohn memerlukan kolonoskopi setiap 10 tahun bermula pada umur 50 tahun. Tanya doktor anda sama ada anda perlu membuat ujian ini lebih cepat dan lebih kerap.

• Masalah kesihatan lain. Penyakit Crohn boleh menyebabkan masalah di bahagian badan yang lain. Antara masalah ini ialah anemia, gangguan kulit, osteoporosis, arthriti dan pundi hempedu atau penyakit hati.

• Risiko ubat. Ubat tertentu untuk penyakit Crohn bertindak dengan menghalang fungsi sistem imun dikaitkan dengan risiko kecil untuk mengembangkan kanser seperti limfoma dan kanser kulit. Mereka juga meningkatkan risiko jangkitan.

Kortikosteroid boleh dikaitkan dengan risiko osteoporosis, patah tulang, katarak, glaukoma, kencing manis dan tekanan darah tinggi. Berjumpa dengan doktor anda untuk menentukan risiko dan faedah ubat-ubatan.

 

Rawatan Penyakit Crohn

Pada masa ini, tiada ubat untuk merawat penyakit Crohn dan tidak ada rawatan yang berfungsi untuk semua orang. Matlamat rawatan perubatan adalah untuk mengurangkan keradangan yang mencetuskan tanda dan gejala anda. Ia juga untuk meningkatkan prognosis jangka panjang dengan membataskan komplikasi. Dalam kes-kes yang terbaik, ini bukan sahaja melegakan gejala tetapi juga untuk penyembuhan jangka panjang.

 

– Ubat anti-radang

Ubat anti-radang selalunya merupakan langkah pertama dalam rawatan penyakit radang usus. Mereka termasuk:

• Kortikosteroid. Kortikosteroid seperti prednisone dan budesonide (Entocort EC) boleh membantu mengurangkan keradangan dalam badan anda, tetapi mereka tidak berfungsi untuk semua orang yang mengalami penyakit Crohn. Doktor biasanya menggunakannya hanya jika anda tidak bertindak balas terhadap rawatan lain.

Kortikosteroid boleh digunakan untuk penambahbaikan gejala jangka pendek (tiga hingga empat bulan) dan untuk mendorong penyembuhan. Ia juga boleh digunakan dalam kombinasi dengan penindas sistem imun.

• Oral 5-aminosalicylates. Ubat-ubat ini termasuklah sulfasalazin (Azulfidine), yang mengandungi sulfa dan mesalamin (Asacol HD, Delzicol, yang lain). Oral 5-aminosalicylates telah digunakan secara meluas pada masa lalu tetapi kini dianggap memberi manfaat yang terhad.

 

– Penekan sistem imun

Ubat-ubatan ini juga mengurangkan keradangan, tetapi mereka mensasarkan sistem imun anda yang menghasilkan bahan-bahan yang menyebabkan keradangan. Bagi sesetengah orang, gabungan ubat-ubatan ini berfungsi lebih baik daripada satu ubat sahaja. Ubat imunosupresan termasuk:

• Azathioprine (Azasan, Imuran) dan mercaptopurine (Purinethol, Purixan). Ini adalah penekan sistem imun yang paling banyak digunakan untuk rawatan penyakit keradangan usus.

Ia memerlukan anda selalu bertemu dengan doktor anda dan darah anda diperiksa secara berkala untuk mencari kesan sampingan, seperti ketahanan berkurangan yang membuatkan anda mudah mendapat jangkitan dan keradangan hati. Ia juga boleh menyebabkan mual dan muntah.

• Infliximab (Remicade), adalimumab (Humira) dan pegun certolizumab (Cimzia). Ubat ini yang dipanggil inhibitor TNF atau biologi, berfungsi dengan meneutralkan protein sistem imun yang dikenali sebagai faktor nekrosis tumor (TNF).

• Methotrexate (Trexall). Ubat ini kadang kala digunakan untuk individu dengan penyakit Crohn yang tidak bertindak balas dengan baik kepada ubat-ubatan lain. Anda perlu dipantau dengan teliti untuk melihat kesan sampingan.

• Natalizumab (Tysabri) dan vedolizumab (Entyvio). Ubat-ubatan ini berfungsi dengan menghentikan molekul sel imun tertentu dengan mengikat sel-sel lain dalam lapisan usus anda. Natalizumab dikaitkan dengan risiko yang jarang tetapi serius tentang leukoencephalopati multifokal yang progresif iaitu penyakit otak yang biasanya membawa kepada kematian atau kecacatan teruk. Oleh itu, anda mesti didaftarkan dalam program khas berkenaan penggunaan ubatan yang terhad.

Vedolizumab baru-baru ini diluluskan untuk penyakit Crohn. Ia berfungsi seperti natalizumab tetapi tidak membawa risiko penyakit otak.

• Ustekinumab (Stelara). Ubat ini digunakan untuk merawat psoriasis. Kajian telah menunjukkan bahawa ia berguna untuk merawat penyakit Crohn dan boleh digunakan apabila rawatan perubatan lain gagal.

 

– Antibiotik

Antibiotik boleh mengurangkan jumlah saliran dan kadang kala dapat menyembuhkan fistula dan bisul pada orang dengan penyakit Crohn. Sesetengah penyelidik juga berpendapat bahawa ia membantu mengurangkan bakteria usus berbahaya yang mungkin berperanan mengaktifkan sistem ketahanan usus yang membawa kepada keradangan. Antibiotik yang sering ditetapkan termasuklah Ciprofloxacin (Cipro) dan metronidazole (Flagyl).

 

– Ubat-ubatan lain

Selain mengawal keradangan, beberapa ubat dapat membantu melegakan tanda-tanda dan gejala anda tetapi selalu bercakap dengan doktor anda sebelum mengambil apa-apa ubat yang tidak diberi. Bergantung kepada betapa teruknya penyakit Crohn anda, doktor mungkin mengesyorkan satu atau lebih daripada yang berikut:

• Anti-diarrhea. Suplemen serat seperti serbuk psyllium (Metamucil) atau metilcellulose (Citrucel) boleh membantu melegakan cirit-birit ringan dan sederhana dengan menambahkan kuantiti pada najis anda. Untuk cirit-birit yang lebih teruk, loperamide (Imodium A-D) mungkin berkesan.

• Ubat untuk melegakan kesakitan. Untuk kesakitan yang ringan, doktor anda boleh mengesyorkan acetaminophen (Tylenol, yang lain) tetapi bukan ubat melegakan kesakitan yang biasa seperti ibuprofen (Advil, Motrin IB, yang lain), naproxen sodium (Aleve). Ubat-ubatan ini mungkin membuat gejala-gejala anda lebih teruk dan boleh menyebabkan penyakit anda menjadi teruk.

• Suplemen zat besi. Sekiranya anda mengalami pendarahan usus kronik, anda mungkin mengalami anemia kekurangan zat besi dan perlu mengambil makanan tambahan zat besi.

• Suntikan Vitamin B-12. Penyakit Crohn boleh menyebabkan kekurangan vitamin B-12. Vitamin ini membantu mencegah anemia, menggalakkan pertumbuhan dan perkembangan yang normal dan penting untuk fungsi saraf yang betul.

• Tambahan kalsium dan vitamin D. Penyakit Crohn dan steroid yang digunakan untuk merawatnya boleh meningkatkan risiko osteoporosis, jadi anda mungkin perlu mengambil suplemen kalsium dengan vitamin D.

 

– Terapi pemakanan

Doktor anda boleh mengesyorkan diet khas yang diberikan melalui tiub makan (nutrisi enteral) atau nutrien yang disuntik ke dalam urat (pemakanan parenteral) untuk merawat penyakit Crohn anda. Ini boleh meningkatkan nutrisi keseluruhan anda dan membiarkan usus berehat. Pengrehatan usus ini boleh mengurangkan keradangan dalam jangka pendek.

Selain itu, doktor anda boleh menggunakan terapi pemakanan jangka pendek dan menggabungkannya dengan ubat-ubatan seperti penggalak sistem imun. Pemakanan enteral dan parenteral biasanya digunakan untuk membuat orang lebih sihat sebelum menjalani pembedahan atau apabila ubat lain gagal mengawal gejala.

Seterusnya, doktor anda juga boleh mengesyorkan ‘residue’ rendah atau diet rendah serat untuk mengurangkan risiko penyumbatan usus jika anda mempunyai usus yang sempit (ketat). Diet rendah ‘residue’ direka untuk mengurangkan saiz dan bilangan najis anda.

 

– Pembedahan

Jika perubahan diet dan gaya hidup, terapi ubat atau rawatan lain tidak melegakan tanda dan gejala anda, doktor anda mungkin mengesyorkan pembedahan. Hampir separuh daripada mereka yang mempunyai penyakit Crohn akan memerlukan sekurang-kurangnya satu pembedahan. Walau bagaimanapun, pembedahan tidak menyembuhkan penyakit Crohn.

Semasa pembedahan, pakar bedah anda akan membuang bahagian saluran pencernaan yang rosak dan kemudian menyambung semula seksyen yang sihat. Pembedahan juga boleh digunakan untuk menutup fistulas dan mengeringkan nanah.

Manfaat pembedahan untuk penyakit Crohn biasanya bersifat sementara. Penyakit ini sering berulang, selalunya berhampiran dengan tisu yang dicantum semula. Pendekatan terbaik adalah mengikuti pembedahan dengan ubat untuk meminimumkan risiko penyakit ini berulang.

SUMBER

https://www.healthline.com/health/crohns-disease

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/crohns-disease/symptoms-causes/syc-20353304

https://www.medicalnewstoday.com/articles/151620

https://www.webmd.com/ibd-crohns-disease/crohns-disease/default.htm