Phlebitis merujuk pada radang urat dan boleh disebabkan oleh kebocoran pada dinding pembuluh darah, gangguan aliran vena, atau pembekuan lain.
Apabila ia berada dalam urat ia menyebabkan kesakitan dan kerengsaan dan boleh menghalang aliran darah dalam urat.
Kebiasaannya ia berlaku pada urat kaki, tetapi ia juga mungkin berlaku dalam urat lengan. Manakala, Phlebitis boleh berlaku di kedua-dua permukaan dan urat mendalam.
Simptom Phlebitis
Tanda-tanda dan simptom trombo phlebitis cetek termasuklah:
- Kehangatan, kelembutan dan kesakitan di kawasan yang terjejas
- Kemerahan dan bengkak
Tanda-tanda dan simptom thrombosis dalam urat termasuklah:
- Sakit
- Bengkak
Apabila urat berada berhampiran dengan permukaan kulit anda terjejas, anda mungkin melihat kord merah, keras di bawah permukaan kulit anda yang lembut apabila disentuh. Apabila urat tersebut terlibat, kaki anda mungkin menjadi bengkak, lembut dan menyakitkan.
Punca Phlebitis
Penyebab Trombo phlebitis adalah darah beku yang boleh terbentuk dalam darah disebabkan:
- Kecederaan pada vena
- Gangguan pembekuan darah yang diwarisi
- Tidak bergerak untuk tempoh yang lama seperti semasa kecederaan atau tinggal di hospital
Diagnosis Phlebitis
Untuk mendiagnosis Trombo phlebitis, doktor akan bertanya tentang ketidakselesaan anda dan mencari urat yang berkaitan berhampiran permukaan kulit anda. Untuk menentukan sama ada anda mempunyai trombophlebitis cetek atau trombosis urat mendalam. Doktor anda mungkin akan menjalankan salah satu daripada ujian ini:
- Ultrabunyi. Sejenis alat berbentuk tongkat (transducer) bergerak di kawasan yang terjejas di kaki anda sambil menghantar gelombang bunyi ke kaki anda. Apabila gelombang bunyi bergerak melalui tisu kaki anda dan memantulkan kembali imej, gelombang akan diubah menjadi imej pada skrin video melalui komputer.
Ujian ini boleh mengesahkan diagnosis dan membezakan antara trombosis urat cetek dan mendalam.
- Ujian darah. Hampir setiap individu yang mempunyai darah beku mengalami tahap darah yang tinggi oleh kerana bahan yang terbentuk secara alami iaitu D dimer yang melarutkan pembekuan. Tahap D dimer boleh ditingkatkan melalui keadaan lain. Jadi, ujian untuk D dimer adalah tidak konklusif, tetapi boleh menunjukkan keperluan untuk ujian selanjutnya.
Faktor Risiko Phlebitis
Risiko Trombo phlebitis akan meningkat jika anda:
- Tidak aktif untuk tempoh masa yang lama, sama ada kerana anda sedang tidur atau dalam perjalanan menaiki kereta atau pesawat untuk tempoh yang lama
- Mempunyai urat varikos, yang merupakan punca biasa Trombo phlebitis Cetek
- Mempunyai perentak jantung atau mempunyai tiub fleksibel yang nipis di dalam urat pusat untuk rawatan keadaan perubatan yang boleh mengganggu dinding saluran darah dan mengurangkan aliran darah
- Sedang hamil atau baru melahirkan
- Menggunakan pil kawalan kelahiran atau terapi penggantian hormone yang boleh meningkatkan risiko darah beku.
- Mempunyai sejarah keluarga yang mengalami Gangguan Pembekuan Darah atau kecenderungan untuk membentuk darah beku
- Pernah mengalami episod Trombophlebitis sebelum ini
- Pernah mengalami strok
- Berusia lebih tua daripada 60 tahun
- Berat badan berlebihan atau obes
- Mempunyai kanser
- Merokok
Rawatan Phlebitis
Untuk Trombophlebitis Cetek, doktor anda mungkin mengesyorkan meletakkan haba ke kawasan yang menyakitkan, mengangkat kaki yang terjejas, menggunakan ubat anti-radang nonsteroid (NSAID) dan mungkin memakai stokin mampatan. Kebiasaannya keadaan ini bertambah baik dengan sendirinya.
Doktor anda juga boleh mengesyorkan rawatan ini untuk kedua-dua jenis Trombo phlebitis:
- Ubat Penipisan Darah. Sekiranya anda mempunyai Trombosis Urat Mendalam, suntikan ubat penipisan darah (antikoagulan), seperti heparin berat yang bermolekul rendah atau fondaparinux (Arixtra) boleh mencegah pembekuan darah. Selepas rawatan awal, pengambilan antikoagulan warfarin oral (Coumadin, Jantoven, lain-lain) atau rivaroxaban (Xarelto) yang baru selama beberapa bulan boleh menghalang pembekuan daripada membesar.
Sekiranya doktor anda mendapati berlakunya penipisan darah, sila ikuti arahan doktor dengan teliti. Kesan sampingannya yang serius boleh menyebabkan pendarahan berlebihan.
- Ubat-ubatan melarutkan pembekuan. Rawatan dengan ubat-ubatan seperti alteplase (Activase) melarutkan pembekuan darah. Rawatan ini turut dikenali sebagai Trombolisis, ia digunakan untuk Trombosis Urat Mendalam serta sesetengah kes yang melibatkan pembekuan darah di paru-paru (pulmonary embolus).
- Stokin mampatan. Stoking mampatan dapat membantu mencegah pembengkakan dan mengurangkan kemungkinan komplikasi Trombosisi Urat Mendalam.
- Penuras. Dalam sesetengah keadaan, terutamanya jika anda tidak boleh mengambil ubat penipisan darah, penuras boleh dimasukkan ke dalam urat utama dalam perut anda (vena cava) untuk mengelakkan pembekuan memasuki urat kaki dari paru-paru anda. Biasanya penuras akan dikeluarkan sekiranya ia tidak diperlukan lagi. Apabila badan anda dimasukkan dengan penuras, tanyalah pada doktor jika ia perlu dikeluarkan dan bila.
- Pembedahan Urat Varikos. Doktor boleh membuang urat varikos melalui pembedahan. Urat inilah yang menyebabkan kesakitan atau Trombophlebitis berulang. Ia melibatkan pembuangan urat yang panjang melalui pemotongan kecil. Mengeluarkan urat tidak akan menjejaskan peredaran darah di kaki anda kerana urat yang lebih dalam di kaki boleh menjaga peningkatan jumlah darah.
Sumber: